ఒత్తిడి క‌లిగించే వాటికి దూరంగా ఉండండి : డాక్టర్ చ‌ర‌ణ్‌తేజా
డాక్టర్. చ‌ర‌ణ్‌తేజా కోగంటి,
కన్సల్టెంట్ న్యూరోసైకియాట్రిస్ట్,
కిమ్స్ హాస్పిట‌ల్స్, కొండాపూర్
కోవిడ్ -19 మహమ్మారితో పాటు లక్షలాది మంది ప్రజలలో మానసిక ఆరోగ్య సమస్యలు అధికంగా పెరుగుతున్నాయి. వైర‌స్‌ని అదుపులోకి తీసుకురావడానికి మరియు పరిష్కారాలను కనుగొనటానికి ప్రపంచం కష్టపడుతుండగా ఆందోళన, నిస్సహాయత, భయం, ఒంటరితనం, అనిశ్చితి మరియు మానసిక క్షోభ స్థాయిలు విస్తృతంగా మారాయి. మానసిక ఆరోగ్యం ప్రాథమిక మానవ హక్కు అని మేము గ్రహించే సమయం ఇది. ప్రతి సంవత్సరం అక్టోబర్ 10 న జరుపుకునే ప్రపంచ మానసిక ఆరోగ్య దినోత్సవం ప్రపంచ క్లిష్టమైన మానసిక ఆరోగ్య అజెండాల గురించి – వివిధ భాగస్వాముల సహకారంతో ఏకీకృత స్వరంతో – చర్య తీసుకోవటానికి మరియు మేము ప్రోత్సహించే సందేశాల ద్వారా శాశ్వత మార్పును సృష్టించడానికి లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ సంవత్సరం థీమ్ “అందరికీ మానసిక ఆరోగ్యం – గ్రేటర్ పెట్టుబడి – గ్రేటర్ యాక్సెస్.
మొదట కొన్ని వాస్తవాలను అర్థం చేసుకుందాం:
ప్రజారోగ్యం విష‌యంలో అత్యంత నిర్లక్ష్యం చేయబడిన ప్రాంతాలలో మానసిక ఆరోగ్యం ఒకటి. 1 బిలియన్ మంది ప్రజలు మానసిక రుగ్మతతో జీవిస్తున్నారు. మద్యం యొక్క హానికరమైన వాడకం వల్ల ప్రతి సంవత్సరం 3 మిలియన్ల మంది మరణిస్తున్నారు మరియు ప్రతి 40 సెకన్లకు ఒక వ్యక్తి ఆత్మహత్య ద్వారా మరణిస్తాడు. ఇప్పుడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా బిలియన్ల మంది ప్రజలు కోవిడ్-19 మహమ్మారి బారిన పడ్డారు. ఇది ప్రజల మానసిక ఆరోగ్యంపై మరింత ప్రభావం చూపుతోంది. రెండవది వివిధ దేశాలు వారి ఆరోగ్య బడ్జెట్లలో కేవలం 2% మానసిక ఆరోగ్యం కోసం ఖర్చు చేస్తాయి.
మహమ్మారి మన మానసిక ఆరోగ్యాన్ని ఎలా ప్రభావితం చేసిందో చూద్దాం:
ఒక కొత్త వ్యాధి గురించి భయం, ఆందోళన, ఏమి జరుగుతుందో తెలుసుకోవాల‌ని ఉత్స‌హాక‌త అధికంగా ఉంటుంది. మరియు పెద్దలు మరియు పిల్లలలో బలమైన భావోద్వేగాలను కలిగిస్తుంది. సామాజిక దూరం వంటి ప్రజారోగ్య చర్యలు ప్రజలను ఒంటరిగా చేస్తున్నాయి. ఒత్తిడి మరియు ఆందోళనను పెంచుతాయి.
గత కొన్ని నెలల్లో కొన్ని మార్పులను నేను గమనించాను:
- స్వంత ఆరోగ్యం, కుటుంబ స‌భ్యుల ఆరోగ్యం, ఆర్థిక పరిస్థితి లేదా ఉద్యోగం గురించి అధిక ఆందోళన చెందుతున్నారు.
- ఆహారం తీసుకునే విధానాల‌లో మార్ప‌లు.
- నిద్రించే స‌మ‌యంలో ఇబ్బంది ప‌డ‌డం.
- ఏకాగ్రత కేంద్రీకరించడంలో ఇబ్బందులు
- రక్తపోటు, గుండె పరిస్థితులు, మధుమేహం వంటి దీర్ఘకాలిక శారీరక సమస్యలను తీవ్రతరం చేస్తుంది.
- ఒసిడి, పానిక్ డిజార్డర్ వంటి మానసిక ఆరోగ్య పరిస్థితుల తీవ్రతరం.
- పొగాకు, ఆల్కహాల్ వంటి పదార్థాల వాడకం పెరిగింది.
- మానసిక ఆందోళన, చిరాకు, తక్కువ ఎనర్జీ లెవెల్స్‌తో సహా మూడ్‌లో మార్పులు.
మహమ్మారి కాలంలో మీ మానసిక ఆరోగ్యాన్ని ఎలా చూసుకోవాలి: - విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి ఆచరణాత్మక మార్గాలను పాటించండి
- మీ కోసం మీరు ప‌నిచేసిన‌ప్పుడు మీ శ‌రీరానికి త‌గిన విశ్రాంతి ఇవ్వాలి, ధ్యానం చేయండి, ముఖం మరియు చేతులు కడుక్కోండి లేదా ఆహ్లాదకరమైన హాబీల్లో పాల్గొనండి.
- ఒత్తిడితో కూడిన కార్యకలాపాల మధ్య మీరే వేగవంతం చేయండి మరియు కష్టమైన పనిని సరదాగా చేయండి.
- విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి సమయాన్ని కేటాయించండి మంచి భోజనం తినండి, చదవండి, సంగీతం వినండి, కుటుంబ సభ్యులతో మాట్లాడ‌డండి.
- ఇష్ట‌మైన వారితో మరియు స్నేహితులతో మీ భావాల గురించి తరచుగా మాట్లాడండి.
మీ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోండి: - ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాన్ని తినండి, నీరు త్రాగాలి.
- ఎక్కువ‌గా కాఫీలు మరియు ఆల్కహాల్ తీసుకోవ‌ద్దు.
- పొగాకు లేదా డ్ర‌గ్స్ వాడ‌కూడ‌దు.
- తగినంత నిద్ర మరియు విశ్రాంతి తీసుకొండి.
- వ్యాయామాలు చేయండి.
వార్తలు చూడ‌డం త‌గ్గించండి
క‌రోనా వ్యాప్తి గురించి వార్తలను చదవడానికి లేదా చూడటానికి మీరు ఎంత సమయాన్ని వెచ్చిస్తారో చూసి తక్కువ సమయం కేటాయించుకొండి. ఇది ఆందోళన & భయానికి ఆజ్యం పోస్తుంది. ఎప్ప‌టికfప్పుడు వార్తలు గురించి తెలుసుకోవాని మీరు కోరుకుంటారు. అనారోగ్యంతో బాధ‌ప‌డ‌తున్న ప్ర‌దేశాల్లో మీ కుటుంబ స‌భ్యులు లేదా మీకు ఇష్ట‌మైన వారు ఉంటే వారి గురించి తెలుసుకోవాల‌నే ఉత్స‌హాక‌త మీలో ఉంటుంది.కానీ మీ జీవితంలో జరుగుతున్న అంశాల‌పై మీరు నియంత్రించగల విషయాలపై దృష్టి పెట్టడానికి వార్తల నుండి సమయాన్ని తక్కువ వెచ్చించేలా చూసుకోండి.
మీ శరీరంపై శ్రద్ధ వహించండి: - ఒత్తిడి యొక్క ముందస్తు హెచ్చరిక సంకేతాలను గుర్తించండి.
- మీ స్వంత గత అనుభవాలు ఈ సంఘటన గురించి మీ ఆలోచనా విధానాన్ని మరియు అనుభూతిని ఎలా ప్రభావితం చేస్తాయో గుర్తించండి మరియు గత సంఘటనల చుట్టూ మీ ఆలోచనలు, భావోద్వేగాలు మరియు ప్రవర్తనను మీరు ఎలా నిర్వహించారో ఆలోచించండి.
- అంటు వ్యాధి వ్యాప్తి వంటి సంఘటన మిమ్మల్ని నేరుగా బెదిరించకపోయినా, ఒత్తిడి, నిరాశ లేదా కోపం సాధారణం అని తెలుసుకోండి.
కుటుంబ సభ్యులతో క‌ల‌వ‌డానికి ఎక్కువ సమయం కేటాయించండి:
మీ ఆందోళనల గురించి మీరు ఎలాంటి ఇబ్బందులు ప‌డుతున్నారో… మీకు స్నేహితులతో, మీరు నమ్మిన‌వారితో మాట్లాడండి. మీ కుటుంబ సభ్యులతో క‌ల‌వ‌డం వల్ల మన మానసిక క్షేమం పెరుగుతుంది. స్నేహితులు మరియు కుటుంబ సభ్యులతో కనెక్ట్ అవ్వడానికి మార్గాల కోసం చూడండి.